Manifest: Gelderland verdient circulair!

Wij zijn circulaire ondernemers, in beweging met een doel:
We zijn op weg naar een volledig circulaire samenleving.
We zijn omdenkers en circulaire doeners.
We motiveren anderen door het voorbeeld te geven,
en bij te dragen aan een circulaire (werk)omgeving.

Wij geloven in toekomstbestendige economische ketens. En in gezonde verdienmodellen. 
We willen consumenten en producenten inspireren om bestaande producten zo lang mogelijk te gebruiken. Voor nieuwe behoeftes gebruiken we materialen die al in omloop en niet vervuilend voor het milieu zijn. 
Om de kringloop te sluiten, zetten we producten, componenten en materialen herbruikbaar in, en zetten we zo hoog mogelijk op de R-ladder in; reduce, reuse en recycle. 
Waar dat kan werken we met partners in onze directe omgeving aan het sluiten van die kringloop. 
Om de continuïteit van het circulaire systeem te waarborgen (re)genereren we winst: We werken voor people, planet én profit.  

We willen méér dan het beste jongetje van de klas zijn op het gebied van recycling. De waarde van grondstoffen en reststromen moet omhoog. We zijn pas tevreden als alle grondstoffen opnieuw gebruikt worden in een kringloop.  
We nemen verantwoordelijkheid voor ieder product dat we maken.
Omdat circulariteit cruciaal is voor de leefbaarheid van onze planeet. 
We maken onze partners, klanten en leveranciers bewust van hun verantwoordelijkheid om de keten te sluiten. We delen kennis en leren met en van elkaar. 

Wij geloven dat de transitie naar een circulaire samenleving al in volle gang is. 
En dat dit nog veel sneller kan als maatschappelijke partners, ondernemers en inwoners hierin samen optrekken. Want circulair zijn, dat doe je samen. 

Het nieuwe morgen begint vandaag. 



Ik onderschrijf bijgevoegde Gelderse circulaire adviezen van CIRCLES voor het nieuwe coalitieakkoord.

Deze mensen ondertekende het manifest al

  • Franske van Duuren – Kiemt
  • Christian Lorist – VNO-NCW Midden
  • Merel Schouten – Kiemt
  • Harriët van der Weele – Kiemt
  • Floor van de Waterbeemd – Kiemt
  • Jan Willem Wensink – WensinkWeb
  • Niels Ahsmann – Regio Zwolle Circulair – Living Lab
  • Diederik Hoefsmit – Natuur en Milieu Gelderland
  • Frank Croes – HAN University of Applied Science
  • Erick Wuestman – Kiemt
  • Ylka Greijdanus – Humanoffice
  • Dirk Jan van Dalfsen – Paraveterinair
  • Marieke Verhoeff – RvN@
  • Martine Groenewegen – De Klik
  • Karin van Haren – HAN University of Applied Sciences
  • Bonne W. Algra
  • Sebastiaan Hetterschijt – Bakkersgrondstof BV
  • Marcus Popkema – Hogeschool Windesheim
  • Carolien Huisman – Living Lab Regio Foodvalley Circulair
  • Simon Harmens – Hoogeboom
  • Melanie de Vries – Hogeschool Windesheim
  • Willy Smit Spinner/Bestuurder – Circkelregio De Achterhoek
  • Edwin Hamoen – Wageningen Food & Biobased Research
  • Marjolein Snippe
  • Margreet van Uffelen – Omlab
  • Sjaak de Beer – Common Gold


Gelderse circulaire adviezen van CIRCLES voor het nieuwe coalitieakkoord

1 – De transitie naar een circulaire economie vraagt om ‘true pricing’. 

Bij een circulaire economie gaat het om waardeketens en om vraaggestuurd werken. Zonder vraag hebben onze stofstromen geen waarde. De provincie kan hier een wezenlijke bijdrage aan leveren: Door in de begroting het aspect samenwerking met (regionale) ketenpartners én circulair handelen te stimuleren en in waarde terug te laten komen. Bovendien draagt dit in bijna alle gevallen bij aan het reduceren van de CO2-emissie.
Om de juiste keuzes te maken voor de toekomst wordt er niet meer gewerkt met kostengedreven business cases. In plaats daarvan worden waardengedreven cases het uitgangspunt, waarbij naast kosten of kostenbesparing, de ‘winst’ op het gebied van duurzaamheid, milieu en maatschappij bepalend zijn bij het maken van keuzes.

Advies 
Wij adviseren om in het nieuwe coalitieakkoord op te nemen dat de begroting van de provincie Gelderland geheel circulair wordt. Hiervoor mag er in geen enkel geval afschrijving tot 0 plaatsvinden op alle goederen en diensten die ingekocht worden, maar moet altijd een zo hoog mogelijke restwaarde worden nagestreefd. Het geld dat hierdoor bespaard wordt, kan worden geïnvesteerd in stimuleringsprogramma’s om de transitie naar een circulaire economie te versnellen.  

2 – Zorg voor 100% circulariteit door inkoop en sectorconvenanten. 

Om circulair te werken moet niet alleen de output circulair zijn, maar ook de input: Dit zijn alle producten, materialen en grondstoffen die ingekocht worden. Bij alle inkoop en aanbestedingen worden de circulaire principes, zoals grondstoffengebruik, (CO2) emissie, en herbruikbaarheid nadrukkelijk meegenomen in de selectie- en gunningscriteria. Daarnaast wordt van de leveranciers en marktpartijen geëist, dat zij transparant zijn over de herkomst van hun grondstoffen en materialen, waardoor het inzichtelijk wordt wat de meest waardevolle aanbieding is. Hier wordt op geselecteerd; waardevolle herbruikbare producten, grondstoffen en materialen. 

Advies 
Koop vanaf 2025 100% circulair in en laat alle aanbestedingen 100% circulair zijn. Sluit als college, samen met gemeenten en jullie partners, voor grote inkoopstromen sectorconvenanten in Gelderland af, om voldoende circulaire marktvraag te creëren en vanuit de markt circulaire proposities te ontwikkelen. 

3 – Werk aan een ecosysteem voor de circulaire economie; maatschappelijk middenveld en doorbraakprojecten. 

De transitie naar een circulaire economie vereist dat iedereen meedoet; ondernemers in de maakindustrie, bouw en productie van biobased materialen, consumenten en maatschappelijke partners. In CIRCLES-verband werken de Gelderse en Overijsselse regio’s, kennisinstellingen en ondernemersorganisaties samen. De lijnen zijn kort, en zo kunnen we regionale en lokale organisaties en mensen betrekken. Vanuit de regio bieden we een netwerk van organisaties en kennis, dat lokale initiatieven ondersteunt, versnelt en vergroot. In dit netwerk motiveren organisaties elkaar en wordt organiserend vermogen ingezet voor de transitie. Ook spreken we elkaar aan op ieders verantwoordelijkheid; open en transparant vanuit een overtuiging dat we midden in de transitie staan. We sluiten de kringlopen, we innoveren en vernieuwen met nieuwe circulaire productieprocessen en businessmodellen. We kopen circulair in, en bieden circulair aan. Kortom: Circulair doen we samen.  

Advies 

Blijf als Provincie Gelderland de regionale living labs en circulaire doorbraakprojecten  stimuleren, zodat we meters kunnen maken in de realisatie van een circulaire economie. Daarvoor hebben we als partners de CIRCLES Roadmap 2030 opgesteld. Activeer de circulaire doorwerking bij VTH en omgevingsdiensten. 

4 – Activeer de circulaire doorwerking bij VTH en omgevingsdiensten. 

Overheden hebben een grote rol in het stimuleren van de circulaire economie en gebruiken zowel wortel als stok. In alle contacten met bedrijven komen circulaire uitgangsprincipes (bijvoorbeeld de R-ladder en grondstofketens) ter sprake. Voor innovatie en projecten die systeemveranderingen met zich meebrengen is experimenteerruimte en aanpassing van wet- en regelgeving nodig. Als overheid is het belangrijk om de urgentie over toekomstige wetgeving en noodzaak voor verduurzaming te agenderen en betrokken partijen daarover te informeren. Actieve handhaving laat zien dat het menens is. 

Advies 
Help als provincie en gemeenten proactief bij het zoeken naar de experimenteerruimte en het wegnemen van de wettelijke belemmeringen. Geef de omgevingsdiensten expliciet tijd, scholing en opdracht voor deze aspecten van de circulaire economie, en help mee bij de (inter)nationale lobby van de wettelijke veranderingen die nodig zijn.  

5 – Zorg dat Heel Gelderland repareert. 

Binnen een circulaire economie is reparatie essentieel. Om de maximale waarde van onze grondstoffen te behouden is het noodzakelijk dat onze producten zo lang mogelijk meegaan. Gelukkig zien wij dat inwoners steeds bewuster met hun spullen omgaan en reparatie steeds belangrijker wordt; denk maar eens aan de populaire reparatiecafés. Tegelijkertijd komt er steeds meer wet- en regelgeving, die het repareren van apparaten aanmoedigt, zoals het Recht op Reparatie, de Ecodesign Directive en de Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid. Alleen, dan zijn we er nog niet. Om een reparatie-economie en daarmee nieuwe verdienmodellen voor ondernemers te realiseren is meer nodig. Aan de ene kant is aan de aanbodzijde een netwerk tussen reparateurs nodig voor kennisuitwisseling en marketing. Aan de andere kant moet de vraagzijde gestimuleerd worden door bijvoorbeeld reparatievouchers die een reparatie deels vergoeden. Een reparatieplatform brengt vraag en aanbod bij elkaar.  

Advies  
Stimuleer als provincie Gelderland een reparatie-economie, zodat heel Gelderland repareert. 

 

Ons aanbod

De ondertekenaars van dit manifest bieden na de verkiezingen de provincie Gelderland aan om: 

  • Te ondersteunen bij de uitwerking van dit plan van aanpak circulaire economie; 
  • Te helpen om vanuit de sectoren en regio’s te komen met een bidbook circulaire economie waarvoor ook draagvlak is bij de bedrijven in de betreffende sector; 
  • Te ondersteunen bij het maken van een circulaire deal op basis van de geleverde bidbooks; 
  • Daarbij bieden de maatschappelijke organisaties ondersteuning door aan te geven wat er al loopt en beschikbaar is, wat mogelijke veranderingen zijn die bedrijfsprocessen circulair kunnen maken. De bedrijven zijn echter aan zet; 
  • Samen met de provincie de spelregels voor toekenning ondersteuning bidbooks en een investeringsfonds uit te werken.