In de strijd tegen klimaatverandering en stikstofuitstoot worden kringlooplandbouw en circulair ondernemen gezien als deel van de oplossing. Verre toekomstmuziek? Dat valt mee: in Lutten maakt melkveehouder Erik Back zijn bedrijf nu al maximaal circulair door duurzame modules in te bouwen. De kennis die hij daarmee opdoet deelt hij met anderen in de regio die innovatieve projecten willen opzetten. Zo wordt het melkveebedrijf ook een ‘fieldlab’ en Kennis en Innovatie HUB.
“In 2018 zijn we gestart met een grote mestvergister”, vertelt Bak. “Mest van ons bedrijf, maar ook van boerenbedrijven uit de regio wordt hier vergist. Daarbij wordt methaan omgezet in biogas, waarmee een paar honderd huishoudens van groen gas kunnen worden voorzien”. Bij de mestvergisting komt als restproduct digestaat vrij, een stof die kan worden gebruikt als bemesting. “Voor de toekomst zijn er plannen om het digestaat te scheiden in een dikke en een dunne fractie. De dikke zal worden afgevoerd, maar de dunne gaan we gebruiken om het eigen land te bemesten. Omdat dunne fractie vloeibaar is kan dat door middel van irrigatie via leidingen in het land. Daardoor hoef je niet meer te injecteren en laat je de bodem beter intact”.
Ook de CO2 die bij de vergisting vrijkomt, kan in het bedrijf worden gebruikt. Bak: “We gaan binnenkort in een tunnelkas eendenkroos telen dat we gaan gebruiken als veevoer. De CO2 dient dan als voedingsstof voor het eendenkroos. De hoeveelheid kroos verdubbelt elke dag. Daardoor kun je er meer eiwitten mee produceren dan met gras en dat betekent weer dat je minder soja hoeft te importeren uit Zuid-Amerika. Overigens is eendenkroos ook geschikt voor menselijke consumptie. Het bevat veel eiwit, is heel gezond en het schijnt ook prima te smaken, al ik heb het zelf nog niet geproefd. In de VS is een broodje gezond met eendenkroos al hip. De verwachting is dat het straks gewoon in de supermarkt ligt, naast de spinazieblokjes”.
Stieren in roundhouse
Back runt een melkveebedrijf maar wil daarnaast stierkalveren gaan opfokken. Daarvoor gaat hij twee nieuwe stallen bouwen, volgens een nieuw ontwerp. “Dit worden roundhouses, ronde stallen die rondom helemaal open zijn. Eigenlijk kun je ze beter omschrijven als overkappingen dan als stallen. Ze worden circulair gebouwd, met prefab onderdelen: elk onderdeel kan in de toekomst, wanneer de stallen worden afgebroken, worden hergebruikt voor nieuwe gebouwen. De enige uitzondering is de betonvloer, maar die wordt wel gebouwd van cementloos gerecycled beton. En omdat we circulair willen bouwen wordt voor de constructie geen staal gebruikt, maar hout”.
Ook in het gebruik past een roundhouse perfect in een circulair bedrijf: “In de vloer komt een waterleiding voor het koelen van de stal. Dat is belangrijk omdat je, zolang de mest van de potstal koel is, veel minder uitstoot hebt van methaan en ammoniak. Bij het koelen wordt het water opgewarmd en dat opgewarmde water wordt weer gebruikt om de eendenkrooskas te verwarmen”. Een roundhouse is bovendien uitstootarm. “Vanwege de open structuur waait de wind door de stal heen. Door de ronde vorm ontstaat er thermiek naar de top van het dak. Dat maakt het afvangen van stikstof en methaan mogelijk”.
Lees meer op de website van Future Farm.